Ai kiểm soát, kiểm soát ai?

Mình đã từng nghe một câu chuyện thế này: “Có 1 người đàn ông đi xem bói, bà thầy bói đã nói 1 ngày trong tháng tới rằng người đàn ông ấy sẽ phải chết vì bị tai nạn giao thông. Nghe thấy thế, ông ta quá sợ hãi, nên đến ngày quyết định đã từ bỏ không ra đường nữa, nhưng rồi một chiếc xe tải cũng tông thẳng vào nhà dẫn đến cái chết của ổng”.

Bài học rút ra ở đây là gì? Đó là chúng ta chẳng thể kiểm soát được cái chết của chính chúng ta. Cũng như rất nhiều thứ trong đời chúng ta chẳng bao giờ kiểm soát được. Cụ thể hơn là sao, lấy một ví dụ khác như thế này, bạn sẽ có một bài kiểm tra học kỳ môn Hóa trong tuần tới, và bạn sẽ không biết cô dạy Hóa sẽ ra cái gì trong vô số bài học từ đầu năm tới giờ, như vậy, bạn chỉ có thể ngồi học, học tủ, học một phần, học hết, đó là quyết định của bạn, và cố gắng hết sức trong kỳ thi. Nhưng điểm được chấm bởi cô, bởi hội đồng, bởi một cái máy nào đó, nó không còn quyền kiểm soát của bạn nữa, trừ khi bạn cố gắng gian lận bởi đút lót, người thân hay abc, xyz, tất nhiên là mình không khuyến khích bởi luật pháp hoặc đạo đức ngăn con người thông thường khỏi việc làm như vậy. Vậy bạn kiểm soát chỉ còn là sự nỗ lực, là cách làm bài, là khí thế trong phòng thi, nhưng bạn không kiểm soát được cách chấm, đề thi, hay người chấm thi.

Bạn hiểu rồi chứ, cứ như vậy, ta sẽ liệt kê được những thứ ta kiểm soát được, và những thứ không. Kiểm soát được thì phải cố gắng nỗ lực, còn những thứ không thì ta sẽ ngồi im và đừng bận tâm nữa. Ngày mai chúng ta sẽ chết, biết đâu đấy, nhưng mà chúng ta vẫn đang còn hít thở trong hiện tại, vậy thì cứ cố gắng để phát triển bản thân mình đi, ít ra trước lúc chết thì chúng ta cũng không hối hận vì sao hôm qua không làm cho xong tác phẩm của mình, đúng vậy không?

Đây chỉ là một bài viết dựa trên chủ nghĩa khắc kỷ từ một cuốn sách mình đã đọc và thậm chí không thể nhớ nổi cái tên.